علم ژئوفیزیک در حوزه اکتشاف مواد معدنی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در بین روشهای ژئوفیزیکی، روش مغناطیس سنجی، از شناخته شده ترین و پرکاربردترین روشها محسوب می شود. شرکت ژئومتریکس از سال 1969 میلادی، طی بیش از 50 سال تحقیق و توسعه در حوزه تجهیزات ژئوفیزیکی، یکی از پیشگامان طراحی و ساخت دستگاههای مغناطیس سنج به شمار میآید و محصولات این شرکت از نام آشناترین و مطمئنترین تجهیزات ژئوفیزیکی در دنیا می باشند.
معرفی دستگاه مغناطیس سنج زمینی ژئومتریکس مدل G-864:
جدیدترین مغناطیسسنج زمینی شرکت ژئومتریکس، مدلG-864 ، با کیفیت ترین مغناطیسسنج بخار سزیم موجود امروزی را با رابط کاربری مدرن ترکیب کرده که موجب کارآمدتر و سادهتر شدن عملیات برداشت مغناطیسسنجی برای سالهای آینده میشود.
دستگاه مگنتومتر/گرادیومتر سزیم G-864 با عملکرد چشمگیر، یک راهحل سریع و کارآمد برای برداشت مغناطیسسنجی فراهم آورده است. تعبیه شدن GPS بسیار دقیق ساخت شرکت Tallysman، که از شرکتهای پیشرو در زمینه ساخت آنتنهای GPS است روی این دستگاه، امکان ثبت مختصات هر نقطه را همزمان با برداشت مغناطیسی، فراهم نموده است. این GPS برای شرکت ژئومتریکس کاملا سفارشی تولید شده و در فرایند تولید آن از مواد کاملا غیر مغناطیسی و غیرفلزی استفاده شده است که موجب میشود تا بدون ایجاد هیچ گونه نویز، در فاصلهی نزدیک به سنسور مغناطیسسنج قرار گیرد.
در مغناطیس سنج سزیمی G-864 از تبلت اندرویدی تقویت شده Getac ZX70 به عنوان کنسول داده استفاده میشود که به کاربران این امکان را می دهد تا حجم زیادی از دادهها را به صورت یک یا چند پروژه ذخیره کنند. همچنین میتوان خطوط برداشت را داخل تبلت بارگذاری نمود و حین برداشت داده، از طریق نمایشگر نحوه پیشرفت کار را مشاهده کرد. این تبلت برای کار در محیطهای خشن و مقاوم در برابر ضربه، رطوبت، گرد و غبار و تداخلهای الکترومغناطیسی طراحی و ساخته شده است. بلندگوهای تبلت برای رعایت مسائل فنی و عدم ایجاد نویز در دادهها، حذف و سایر قسمتهای فلزی نیز با مواد غیرفلزی جایگزین شدهاند.
طی عملیات مغناطیسسنجی، دادههای مغناطیسی و مختصات آنها از طریق امواج وایفای به این تبلت ارسال و در آنجا ثبت و ضبط میگردد. دادههای قرائت شده، برای امنیت بیشتر، علاوه بر ثبت داخل تبلت، داخل یک حافظهی جانبی (فلش) USB که در ماژول الکترونیکی کولهپشتی تعبیه شده، نگهداری میشوند تا اطلاعات کاربر همیشه پشتیبان (Backup) داشته باشد.
موارد کاربرد این دستگاه علاوه بر اکتشاف مواد معدنی در زمینهی پروژههای عمرانی و مطالعات زیست محیطی، یافتن مینهای جنگی مدفون (UXO) و مطالعات باستان شناسی نیز مناسب است. این محصول جدید شرکت ژئومتریکس با حداکثر نرخ نمونهبرداری 10 هرتز (10 قرائت در ثانیه) و سطح نویز <0.004 nT √Hzrms امکان برداشت دادههای مغناطیسی را بسیار سریع تر و دقیق تر فراهم می کند.
ویژگیها و مزایا:
· نرم افزار ثبت دادههای مغناطیسی تحت اندروید: رابط کاربری مدرن از طریق ارتباط بیسیم با دستگاه دادههای قرائت شده را ثبت میکند. علاوه بر ثبت دادهها، امکان پایش لحظهای و مشاهده تغییرات شدت میدان مغناطیسی بصورت نمودار را فراهم میآورد.
· مسیریابی از طریق GPS: آنتن GPS بسیار دقیق و کاملا غیر مغناطیسی، بدون ایجاد هیچ گونه نویز، مختصات هر نقطه را بطور همزمان با قرائت مغناطیسی، ثبت میکند.
· پایش لحظهای دادهها هنگام برداشت: با استفاده از تبلت، میتوان در هر لحظه شدت میدان مغناطیسی و مختصات هر نقطه را مشاهده نمود. کاربر میتواند پروفیلهای برداشت را داخل تبلت بارگذاری نموده و هنگام برداشت، موقعیت خود را روی پروفیلها مشاهده کند.
· حساسیت بالا در شدت مغناطیسی پایین و حساسیت کم در برابر نویز: استفاده از فیلترهای سخت افزاری و نرم افزاری در این مدل، باعث ایجاد نقشههای مغناطیسی با بالاترین رزولوشن، در محیطهایی که تغییرات شدت میدان در آنها ناچیز است، میگردد.
· فضای بسیار زیاد برای ثبت دادهها: 1 گیگابایت فضای داخلی دستگاه و 16 گیگابایت فضای تبلت وظیفه نگهداری اطلاعات مغناطیسسنجی را دارند. در صورت برداشت با نرخ 10 هرتز (10 قرائت در ثانیه) فضای کافی برای ثبت و نگهداری دادهها به مدت 22 روز کاری وجود دارد.
مشخصات مگنتومتر:
· اصول عملکرد سنسور: اساس کار سنسور متکی بر اصول مکانیک کوانتوم، پدیده پمپ نوری و نوسانات ذاتی اتم سزیم است.
· بازه عملکرد: این دستگاه قابلیت خوانش و ثبت شدت میدان مغناطیسی بین 20000 تا 100،000 نانوتسلا را دارا می باشد.
· نواحی جغرافیایی عملکرد: بجز قطبین زمین، در تمامی نقاط کره زمین قابلیت استفاده دارد.
· سطح نویز پذیری/حساسیت: منظور از نویز، نوسانات مغناطیسی و الکتریکی رندوم داخل سنسور و سایر قسمتهای الکترونیکی است که کمتر از 0.004 nT/√Hzrms می باشد. (یعنی 25 برابر سطح نویز کمتر نسبت به مدل های پیشین).
· حداکثر نرخ نمونه برداری: 10 هرتز. (10 قرائت بر ثانیه)
· خطای زاویه برداشت: 0.15 نانو تسلا بر 360 درجه (یعنی زاویه سنسور نسبت به جهات جغرافیایی حساسیت ناچیزی دارد).
· رزولوشن (تفکیک پذیری): 001/0 نانو تسلا. (10 برابر رزولوشن بالاتر نسبت به مدل های پیشین)
· میزان تحمل گرادیان میدان مغناطیسی: 000/20 نانوتسلا بر متر
· خطای ناشی از دمای محیط: 05/0 نانوتسلا بر هر درجه سانتیگراد
· توان مصرفی: 24 تا 35 ولت و 15-30 وات بر شروع کار دستگاه و 20-35 ولت و 15 وات برای ادامه کار
· دستگاه ثبات: تبلت اندروید مدل Getac ZX70
· ذخیره اطلاعات: یک گیگابایت درایو USB و 16 گیگابایت حافظه داخلی تبلت.
· فرمت ذخیره سازی اطلاعات: ASCII
مشخصات فیزیکی دستگاه:
· وزن کوله پشتی: 3 / 4 کیلوگرم
· بازه دمایی ذخیره سازی اطلاعات: 45- تا 70+ درجه سانتیگراد
· بازه دمایی عملکرد صحیح دستگاه: 35- تا 50+ درجه سانتیگراد
· طول کابل سنسور: قابل انتخاب توسط کاربر از 90 تا 270 سانتیمتر
· ابعاد قسمت الکترونیکی دستگاه: قطر 7 سانتیمتر و طول 7/38 سانتیمتر و وزن 910 گرم.
· ابعاد سنسور: قطر: 7 سانتیمتر، طول 2/17 سانتیمتر و وزن 820 گرم با کابل
· وضعیت عایق کاری: عایق کاری توسط اُ-رینگ (O-Ring) با استاندارد IP67. برای کار در هر نوع شرایط آب و هوایی و گرد و غبار.
· تحمل ضربه: قابلیت تحمل ضربه ناشی از سقوط از فاصله 1 متری روی سطح سخت بدون اختلال در عملکرد دستگاه.
· باتری: باتری نوع لیتیوم-پلیمر با نرخ شارژ دهی 7 ساعت کاری در حالت تک سنسور و 5 ساعت در برداشت گرادیومتری (4 سنسور).